Vroegere verdovingen, van papaver tot opium

Tandheelkunde, iedere dag zijn we ermee bezig. Maar ben jij je eigenlijk wel bewust van de rijke geschiedenis van je vakgebied? Tijd om een tandje terug te schakelen - en soms heel wat tandjes. Leuke weetjes over belangrijke ijkpunten in de historie van de tandheelkunde. Om goede sier mee te maken bij de koffieautomaat.

Pijnlijke behandeling bij de tandarts op de planning? Een verdoving sleept je er doorheen. ‘’Even je tanden op elkaar”, dat zeiden ze tweehonderd jaar geleden vast ook. Maar hoe bestreed de tandarts vroeger de pijn precies? 

In het verleden werden verschillende methoden gebruikt om de pijn te verlichten: 

• De Grieken maakten speciale slaapverwekkende mengsels, die onder andere bestonden uit het sap van een papaver.  
• De Romeinen voegde alruin toe aan wijn, om de patiënt minder pijn te laten ervaren.  
• In de Middeleeuwen werden er kruiden als marihuana gebruikt voor het verdoven van patiënten.   
• Na de kruistochten kwam via de Arabische wereld opium bij ons terecht en ook dat werd in de tandheelkunde gebruikt voor verdovingen.

Pijn bij een behandeling onderdrukken

Een andere techniek was de aandacht van de patiënt afleiden door hem te prikkelen met bijvoorbeeld netels. Ook een hypnotische trance was een manier om een patiënt minder pijn te laten ervaren. Tegen het einde van de achttiende eeuw waren alcohol en opium de belangrijkste middelen om pijn te onderdrukken.  

Het eerste verdovingsgas: lachgas

In de zeventiende en achttiende eeuw begon het onderzoek naar moderne mogelijkheden voor pijnverlichting binnen de tandheelkunde. De eerste échte verdoving werd pas toegepast in 1844. Tandarts Wells behandelde zijn patiënten met behulp van lachgas. Tussen 1901 en 1905 werd procaïne geïntroduceerd in de tandheelkunde. Net als cocaïne heeft procaïne een vaatvernauwende werking. Hierdoor wordt het bloeden verminderd tijdens kleine ingrepen. Procaïne is alleen een stuk minder giftig dan cocaïne en was in die zin dus geschikter voor medische doeleinden. Gelukkig is de verdovingsvloeistof van vandaag de dag een stuk patiëntvriendelijker.