Vernieuwend: behandelplan met Hall-kroon voor kaaskiezen bij kinderen

Afgelopen maand organiseerden we de eerste PDA Praktijkdag, speciaal voor alle praktijken die bij onze alliantie aangesloten zijn. Een dag vol kennis, gezelligheid en feest, met volop ruimte om het PDA-gevoel te beleven. De inhoud van de sessies delen we graag met je. In dit artikel doen we verslag van de bijeenkomst met Sofie Schoë, over kaaskiezen en de behandeling ervan.

Deze bijeenkomst was een van de vijf deelsessies op de Praktijkdag, speciaal samengesteld per vakgroep. Tandarts-pedodontoloog Sofie Schoë ging in op kaaskiezen bij kinderen, de behandeling daarvan en de Hall-techniek. Een tot mini-zaal omgebouwde retro treinwagon was goed gevuld met ongeveer dertig tandartsen en andere geïnteresseerden, waaronder in ieder geval één assistente.

Dit zijn kaaskiezen en zo komen kinderen eraan

Zo’n twintig procent van de mensen in Nederland heeft ze, kaaskiezen of MIH (Molar-Incisor Hypomineralisation). Dus ook kinderen. Zij hebben op een of meerdere molaren weinig glazuur of slecht glazuur. We spreken bij kinderen van HSPM (Hypomineralised Second Primary Molar). De exacte oorzaak is onbekend. Genen spelen een rol, maar er zijn ook systemische factoren zoals medicatie.

Kinderen met kaaskiezen hebben vijf keer meer kans om dit ook in hun volwassen gebit te krijgen. “Moeten we ouders daarvoor waarschuwen,” vraagt Sofie zich af? “Alleen als ze erom vragen,” is de reactie van een van de toehoorders. “Gewoon zelf in de gaten houden hoe het zich ontwikkelt en alert zijn bij de eruptie van de zessen. Anders zaai je wellicht onnodig onrust.”

Extra gevoelig voor cariës?

‘Kaaskiezen hebben meer last van cariës.’ Een aanname die logisch klinkt. Maar is dat wel zo? Het kwam ter sprake tijdens de sessie. Ervaringen van tandartsen in de zaal spraken het tegen. Bij slechte mondhygiëne wel, maar niet standaard, is het idee.

Angstige kinderen

Sofie ziet het regelmatig in de praktijk van CBT Den Bosch waar zij werkt: kinderen die zoveel pijn aan hun gebit hebben dat zij angst voor de tandarts ontwikkelen. Hoe kun je kaaskiezen nu goed behandelen in een kindergebit én rekening houden met de angst en/of pijn die kinderen ervaren? Zeker wanneer verdoven lastig blijkt door overactieve pijnreceptoren? Dat is een vraag die Sofie uitgebreid beantwoordt.

Behandelplan bij milde en ernstige vorm

Bij een milde vorm raadt Sofie een goede poetsinstructies aan, gecombineerd met driemaandelijks duraphatgebruik. Daarnaast is het raadzaam om bij het aanbrengen van een sealing het glasionomeer droog te deppen met een gaasje, want droogblazen en spoelen is te pijnlijk.

Een ernstige vorm roept de vraag op: ga ik restaureren en hoeveel van het glazuur haal ik dan weg? Lastig, daarvoor is geen sluitend bewijs in de literatuur. Doe het vooral naar eigen inzicht. Maar Sofie geeft wel enkele overwegingen mee. Als de kies bijna gewisseld gaat worden is het ook een optie om te extraheren, in overleg met de orthodontist. Als de verstandskies bijvoorbeeld de plaats van de zeven kan innemen, is er in de bovenkaak een kans van 90 procent dat het gat vanzelf weer sluit. Onder lukt dat minder vaak. Gaat het om meerdere kiezen die getrokken moeten worden? Dan is het beter om door te verwijzen naar een CBT.

Hall-kroon plaatsen

Daarnaast is het een optie om de kaaskies ondanks extreme klachten nog korte tijd te behouden, met een Hall-kroontje. Hierop ging Sofie uitgebreid in tijdens het tweede deel van de sessie. Het gaat om een klein roestvrijstalen kroontje dat je met twee ortho-elastiekjes aan iedere kieszijde bevestigt. Dat is een kwestie van een perfect passend kroontje zoeken, goed aandrukken en de randen bijknippen.

Het heeft veel voordelen ten opzichte van andere restauratiemethoden. Een Hall-kroontje is niet of minimaal pijnlijk, geeft geen schade aan het buurelement en is kosteneffectiever. Kinderen ervaren geen hinder van de minimale occlusie die het geeft: de kleine beetverhoging trekt snel bij. De acceptatie van de esthetiek is de grootste uitdaging. Maar bij een goede uitleg van de voordelen die het biedt, wordt het draagvlak vaak al snel groter.

Tips om te starten met de Hall-techniek

Een aantal tandartsen maakte enthousiast foto’s van de presentatieslides, omdat ze graag met deze Hall-techniek aan de slag wilden. Dit werd ook duidelijk uit de vele concrete vragen die er gesteld werden. Sofie had voor hen een aantal tips: begin met een ‘makkelijke’ patiënt waarvan een melkmolaar is aangetast en plaats geen twee kronen naast of boven elkaar. Alle nieuwe inzichten over dit kroontje konden tandartsen even later direct in de praktijk brengen, tijdens een workshop.